Beklentileri bozanlar toplumu düğümlüyor!

Toplumumuzda çok sayıda insan günlerdir Merkez Bankası'nın faizleri arttıracağı görüşündeydi. Bazı kardeşlerimiz ise faizlerin düşürüleceği tezini ortaya atıyorlardı. Merkez Bankası ise uzun zamandır, geçen ayki enflasyon zıplamasının haziran ve temmuz aylarında benzer şekilde enflasyon artışı getirmeyebileceğini söyleyip duruyordu. Üstelik Merkez Bankası faiz arttırmanın sıcak para girişini arttıracağını ve bunun paramızın değerlenmesi, likidite artışı ve diğer mahzurları olduğunu vurguluyor, temel politikaya tutunuyordu. Sonunda karar günü geldi ve Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı ile Merkez Bankası bünyesindeki Bankalararası Para Piyasası ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Repo-Ters Repo Pazarı'nda uygulanmakta olan faiz oranlarının sabit tutulmasına karar verdi.

Televizyonlarda, gazetelerde faiz artsın çığırtkanlığı yapanlar, internetten mesaj yağdıranlar yanıldılar ve faiz artmadı. Bizce de doğru yapıldı. Unutulmasın ki ülkemizde istihdam artıyor ama sanayi üretimi ve kapasite kullanımı ise yavaş yavaş düşüyor. Merkez Bankası da gelecekteki verileri bekliyor ama tartışılması gereken ülkemizdeki beklenti bozuklukları ve yorum hataları.
Aşağıda 'betam' yani Bahçeşehir Üniversitesi araştırmacıları Dr. Seyfettin Gürsel ve Aylin Balcı'nın hazırladığı 'beklenti grafikleri' var. Önce Almanya'nın 2008-2001 arasındaki beklenti durumu, sonra da Türkiye'nin beklenti durumu sergileniyor.    
Bu grafiklerde reel kesimdeki bugünkü beklentiler, artı yüz ve eksi yüz arasında ve X aksı, yani yatay aksta gösteriliyor. İlerideki dönem beklentileri ise Y aksı, yani dikey aksta gösteriliyor. Grafik kuzeydoğudan, güneybatıya giderken hem bugünkü beklentiler hem de gelecek beklentileri bozuluyor. Ekonomi iyileşmeye başladığında ise grafik güneybatıdan kuzeydoğuya doğru gidiyor. Almanya grafiği 2008 birinci ayında güneybatıya gidiyor yani hem bugün hem de yarın için kötüleşiyor, sonunda 2009 üçüncü ayından itibaren kuzey doğuya giderek 2011 yılında düzelmiş beklenti durumuna geliyor. Beklenti anketleri Ifo adlı Münih Üniversitesi'nin araştırma kurumundan geliyor. Almanların beklentilerinde kaos yok. Yavaşça kötüleşiyor ve iyileşiyor.
Şimdi gelelim 'betam' tarafından benzer şekilde çizilen Türkiye için bugün ve gelecek beklentilerine. Grafikteki düğüm düğüm kaotik durumu, beklentilerdeki karmaşayı herhalde görüyorsunuz. Diğer taraftan ülkemizde bugün için beklentiler hep ekside, yani felaket gösteriyor, yarın beklentileri ise bir iyi bir kötü. Sonunda toplum da beklentiler grafiği gibi, düğüm oluyor