19 Temmuz 2011
ABD'nin temerrüde düşmesinin sonuçları ne olur?
ABD'nin 14 trilyon doları aşan borcu, gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 95'ine ulaşmış durumda. Geçtiğimiz Mayıs ayında ABD Hazine Bankanı Timothy Geithner'in, ABD kongresine yazdığı mektupta yer alan borç tavanının yükseltilememesi durumunda ortaya çıkacaklar bir kıyamet senaryosu gibiydi. Geither'in mektubu, mevcut durumun riskini açıklamak için miydi, yoksa bir uyarı mıydı bilinmez ama, bir kıyamet senaryosu olduğu kesindi. Geithner, 2 Ağustos 2011 tarihine kadar kongrenin borçlanma tavanının yükseltilmesine onay vermemesi durumunda faizlerin hızla artacağını, hane halkının alım gücünün azalacağını, işsizliğin artacağını, ekonomide küçülmeyle birlikte çift dipli bir resesyonun yaşanacağını açıklamıştı. Aradan 2 ay geçmesine rağmen Obama yönetimi ile Cumhuriyetçiler arasında halen bir uzlaşma sağlanamadı.
Cumhuriyetçiler neden karşı?
Cumhuriyetçiler uzun süredir Obama yönetiminin uyguladığı ekonomi politikalarından rahatsız. Daha açık ifade etmek gerekirse, Beyaz Saray kredibilitesini yitirmiş durumda. Halkın güvenini kaybeden Obama, kongrede de mercek altında. Obama yönetimi vergileri artırmak ve sosyal harcamaları kısmak için 4 trilyonluk bir pakete onay isterken; Cumhuriyetçiler bu kadar kapsamlı bir paketin gerekli olmadığı görüşünde. Öte yandan ABD Hazinesi'nin 2 Ağustos tarihinde borçlanma imkanlarının sona ermesi nedeniyle ABD'nin yükümlüklerini yerine getirememesi riski bulunuyor. Örneğin; emekli maaşlarının ödenememesi gibi aynı zamanda bir sosyal felaketin de eşiğine getirebilecek kritik seviyede riskler bulunuyor.
Senaryolarda kongrenin onay vermeyeceği gibi olasılık bulunsa da, 'Cumhuriyetçiler'in Obama yönetiminden istediklerini alacakları ve 2 Ağustos'a kadar onay vermesi yüksek olasılık görülüyor. Anlaşmaya kadar piyasalardaki yüksek gerilimin faturasını yatırımcılar ödeyecek.
ABD temerrüde düşerse piyasalara etkileri neler olur?
Bu olasılığın gerçekleşmesi durumunda küresel ekonomide ortaya çıkacak sonuçlar için uzun bir değerlendirme yapmak gerekmiyor. 1929 buhranı ya da 2008 krizinin de ötesinde dünya finans sisteminin tamamen çökme riski bulunuyor. Bu etkinin şiddetini artıracak esas unsur, Avrupa'ya dair umutların da tamamen bitecek olmasıdır. Bu nedenle 2008 krizinin sınırlı etkilerinin olduğu ülkelerde dahi ortaya çıkarabileceği tahribatlar oldukça güçlü olacaktır. Piyasalar diğer olasılığı fazla tartışmıyor. Ancak uzun vadede çok şeyin de değişmeyeceğini söylemek gerekiyor. Eğer kongre onaylarsa sonuç ne olur? Buna verilebilecek en iyi cevap ABD'nin ve doların ömrü biraz daha uzar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder